حفظ کارکرد و سلامت گیربکس خودرو در رانندگی بسیار مهم است. صدای ساییدگی یا به هم خوردگی، بوی سوختگی، تعویض سخت دنده همگی از علائم اولیه مشکلات مربوط به گیربکس خودرو است، پس بهتر است با بررسی منظم سطح مایع گیربکس و تعمیر مناسب آن از مشکلات عمده گیربکس جلوگیری کنید. در ادامه علت مشکلات رایج گیربکس خودرو را بررسی کنیم:
علت مشکلات رایج گیربکس خودرو
۱- علت شنیدن صدای سنگ زنی از دنده
- سطح ناکافی مایع انتقال: سطح ناکافی مایع انتقال یا مایع انتقال تخریب شده میتواند منجر به روانکاری ضعیف و افزایش اصطکاک دنده خودرو شده که در نهایت منجر به شنیدن صدای خرد شدن گیربکس میشود.
- مشکلات مربوط به کلاچ: بروز اشکال در مونتاژ کلاچ یا آسیب به اجزای کلاچ به ویژه در خودروهای با گیربکس دستی میتواند منجر به صدای ساییدن و در موارد جدیتر حتی مشکل در تعویض دنده شود.
- مشکلات مربوط به مبدل گشتاور: در گیربکسهای اتومات، یک مبدل گشتاور معیوب میتواند باعث ایجاد صدای سنگ زنی هنگام تعویض دنده شود.
- عادات نادرست در رانندگی: تعویض شدید دنده حین رانندگی یکی از عادتهای نادرست در حین رانندگی است که باعث ایجاد صدای ساییدگی یا خوردگی هنگام تعویض دنده میشود.
- آسیب داخلی: آسیب به چرخ دندهها یا اجزایی که تعویض دنده را کنترل میکنند مانند انواع اتصالات، بوشهای فرسوده یا سایر اجزای داخلی نیز میتوانند باعث ایجاد صدای سنگ زنی شوند.
۲- علل گیر کردن دنده یا سفت شدن دسته دنده
- عدم روغن کاری مناسب: روغن کاری ناکافی باعث افزایش اصطکاک هنگام تعویض دنده میشود و تعویض دنده را سخت میکند.
- مشکلات همگام سازی: همگام سازیهای فرسوده یا آسیب دیده نیز میتواند دنده را با سرعت موتور هماهنگ نکرده و تعویض آن را مشکل سازد.
- اتصال دنده آسیب دیده یا سنسورهای معیوب: ممکن است این موارد یکی دیگر از دلایل حرکت سخت دسته دنده یا گیر کردن دنده شود و تعویض دنده را در حین رانندگی دشوار سازد.
- سیستم کلاچ فرسوده: صفحه کلاچ یا دیسک کلاچ که از جمله تجهیزات سیستم کلاچ محسوب میشوند، میتوانند در طول زمان فرسوده شده و هنگام درگیر شدن با دندهها مقاومت ایجاد کنند.
- شرایط آب و هوایی: دمای بالای هوا و یا حتی شرایط دمایی بسیار پایین نیز میتواند بر ویسکوزیته سیال گیربکس تاثیر بگذارد و باعث سفت شدن اهرم دنده شود.
۳- علت لغزش چرخ دندهها
- سطح کم مایع انتقالی یا کیفیت نامناسب آن: سطح ناکافی مایع انتقالی میتواند باعث لغزش گیربکس شود. علاوه بر این، مایع انتقالی بیکیفیت نیز به مرور زمان قهوهای و سیاه شده که نشان دهنده خرابی آن و نیاز به تعویض فوری آن است.
- باندهای گیربکس فرسوده: در گیربکسهای CVT باندهای انتقالی میتواند فرسوده شده و باعث لغزش چرخ دندهها در گیربکس شوند.
- خرابی شیر برقی: شیر برقی جریان سیال انتقالی را کنترل میکند. به خاطر داشته باشید که یک سلونوئید خراب میتواند این جریان را مختل کرده و باعث لغزش گیربکس شود.
- مشکلات مربوط به مبدل گشتاور: این موضوعی است که تنها در خودروهای اتومات مطرح میشود. در خودروهای اتومات مبدل گشتاور به گیربکس کمک میکند تا دنده را به آرامی تغییر دهد. بنابراین، یک مبدل گشتاور معیوب میتواند باعث لرزش و لغزش دنده شود.
۴- علت درگیر نشدن یا تاخیر در درگیر شدن دنده
- مشکلات مربوط به مایع گیربکس: مایع گیربکس کثیف، سطح نادرست مایع و یا سوختگی بیش از حد آن بر درگیری به موقع دنده تاثیرگذار است.
- مشکلات مربوط به فیلتر و شیر برقی: اگر اجزای گیربکس مانند فیلترهای گیربکس و شیر برقی (سوپاپها) مسدود یا معیوب باشند، ممکن است با تاخیر درگیر شده یا عدم درگیر شدن دنده را به همراه داشته باشد.
- ناهماهنگی گیربکس: انبساط حرارتی یا مشکلات مکانیکی میتواند باعث ایجاد ناهماهنگی و مشکلات در درگیر شدن مناسب و کامل دنده شود.
- عملکرد نادرست باز شدن قفل تعویض دنده: در گیربکسهای اتومات، مکانیزم قفل تعویض دنده نیز باعث ایجاد مشکل در تعویض دنده میشود.
- خرابی کلاچ: نشت مایع هیدرولیک در سیلندر اصلی کلاچ نیز باعث عدم درگیری مناسب دنده و عملکرد نادرست آن میشود.
۵- علت بروز نشتی روغن گیربکس
- زیاد بودن مایع روان کننده: پر کردن بیش از حد گیربکس با مایع روان کننده میتواند باعث افزایش فشار شود و روغن را مجبور به عبور از بستها و مهر و مومها کند.
- مهرومومهای شکسته یا آسیب دیده: مهرمومهای آسیب دیده یا فرسوده یا ترک خورده، توانایی خود را برای مهار موثر روغن انتقال از دست میدهند.
- مشکلات تهویه و پاکسازی: سوراخهای دریچه مسدود شده نیز میتواند فشار داخلی ایجاد کرده و باعث نشتی روغن گیربکس به بیرون شوند.
- لرزش و آلایندهها: ارتعاشات نیز میتوانند مهرومومها و واشرها را فرسوده سازند، در حالی که آلایندهها به شفت روغن آسیب رسانده و باعث نشتی روغن میشوند.
- دمای بالا: دمای بالا نیز باعث نازک شدن روغن شده و آن را مستعد نشتی میکند.
۶- علت شنیدن صدای تق تق از دنده
- مایع سیال گیربکس کم یا سوخته شده: روانکاری ناکافی به دلیل سیال انتقال کم یا سوخته شده باعث اصطکاک بین اجزای فلزی میشود و صدایی شبیه به تق تق ایجاد میکند.
- دادههای حسگر نادرست: سنسور معیوب نیز میتواند اطلاعات تعویض دنده یا سرعت اشتباه را ارسال کند که منجر به تعویض دنده نامناسب و صدای تق تق شود.
- خرابی چرخ دندهها فنرها یا یاتاقانها: مشکلات اجزای داخلی مانند چرخ دنده، فنر یا یاتاقان میتواند باعث شود که گیربکس به درستی جا نخورده و در نتیجه صدایی شبیه به هم زدن ایجاد کند.
- پایههای شل شده یا شکسته شده: گیربکس با پایههای موتور شل شده یا شکسته نیز باعث حرکت بیش از حد و ایجاد سر و صدا هنگام تعویض دنده میشود.
- اتصالات یونیورسال معیوب: اتصالات یونیورسال فرسوده و خراب نیز میتوانند صداهای نامناسب و شبیه به تق تق در دنده ایجاد کنند.
۷- علت پیچیدن بوی سوختگی در گیربکس
- نشت مایع گیربکس: عوامل متعددی منجر به نشتی مایع گیربکس در خودرو میشوند، که در نهایت منجر به عدم روغن کاری مناسب شده و افزایش سطح اصطکاک و گرما در دندههای خودرو را به همراه دارد.
- سر خوردن کلاچ: آزاد شدن آهسته پدال کلاچ باعث میشود دیسک کلاچ سر خورده و در هنگام تعویض دنده اصطکاک بیش از حد و بوی سوختگی ایجاد کند.
حال سوال این است؛
چگونه از مشکلات رایج گیربکس جلوگیری کنیم؟
جلوگیری از علت و مشکلات دنده یا گیربکس شامل چند مرحله ساده اما حیاتی زیر است:
- سطح مایع سیال گیربکس را به طور منظم بررسی کنید.
- از گرم شدن بیش از حد گیربکس -که باعث آسیب به چرخ دندهها و شکستن مهرومومها و یاتاقان میشود- خودداری کنید.
- هنگام پارک کردن از ترمز دستی استفاده کنید.
- تعویض دنده به موقع داشته باشید.
- هنگام استفاده از خودرو به ظرفیت بار و حمل خودرو توجه کنید.
- سرویسهای منظم و چکاپ سالانه خودرو را فراموش نکنید.
منبع: cars24